Onderzoek naar gezondheid van biologische producten

Wist je dat je bij het eten van een complete appel zo'n 100 miljoen bacteriën binnenkrijgt? Het maakt daarbij niet uit of de appel biologisch of gangbaar is, de hoeveelheid bacteriën is hetzelfde. Maar er is een wezenlijk verschil: de diversiteit van de bacteriën op een biologische appel is veel groter, met name in het vruchtvlees. In het Oostenrijkse appel-onderzoek bedroeg de biodiversiteit van de biologische appel, gemeten met de Shannon Index, ongeveer 6, bij de gangbare appel ongeveer 4. De Shannon Index is een maat voor zowel het aantal soorten als de mate van evenwichtige verdeling tussen de soorten. Hoe beter de biodiversiteit, hoe hoger het cijfer. Opvallend genoeg zaten de meeste bacteriën niet op de schil. De grootste hoeveelheid bacteriën en de grootste verschillen in biodiversiteit werden aangetroffen in het vruchtvlees en het klokhuis. Volkert Engelsman, directeur van Eosta: "Het is al lang bekend dat intensieve landbouw de diversiteit van het microbioom in de grond verarmt. Maar nu is er ook bewijs dat intensieve landbouw het microbioom in ons voedsel verarmt. En dat is mogelijk niet zo gunstig voor de gezondheid."
 
Bac2food gaat het nader onderzoeken
 Marco van Es, oprichter van de stichting Bac2nature, die onderzoek doet naar relatie tussen biodiversiteit en gezondheid, durft het stellig te zeggen: "Biodiversiteit zit in de kern van onze gezondheid." De stichting heeft samen met de Universiteit Maastricht en de VU Amsterdam in 2020 een onderzoek (Bac2food) opgezet waarin de verbanden tussen microbiële diversiteit op voeding en de spijsvertering nu nader worden onderzocht. Dankzij de sterk dalende kosten van DNA-analyses is het tegenwoordig veel makkelijker om de biodiversiteit van microbioom op voedsel en in het lichaam te onderzoeken. Eosta is een van de partijen die het onderzoek nu ondersteunt.
 
Belang van microbioom voor gezondheid
 De invloed van microbioom op de gezondheid is groot. Uit onderzoek blijkt dat microben een grote rol kunnen spelen bij ondervoeding en overgewicht, en invloed hebben op al onze organen via het immuunsysteem, zenuwstelsel en bloedvatenstelsel. Verreweg de meeste bacteriën (en schimmels en andere micro-organismen) in het menselijk lichaam bevinden zich in ons spijsverteringsstelsel. In de darmen zitten ongeveer honderd keer zoveel bacteriën als op de huid (in de longen ongeveer tien keer zoveel). Er lijkt ook een duidelijk verband te zijn tussen de diversiteit van het microbioom in de darmen en de gezondheid. Onderzoek laat onder andere zien dat gezonde 90-plussers meer biodiversiteit in hun darmen hebben dan de gemiddelde volwassene.
 
Het belang van diversiteit in je microbioom
De biodiversiteitshypothese, een nieuwe versie van de vroegere hygiënehypothese, stelt dat contact met de natuurlijke omgeving het menselijk microbioom verrijkt, wat zorgt voor een beter immuunsysteem en bescherming tegen allergieën en ontstekingsziekten. Het mijden van contact met de natuurlijke biodiversiteit (bv door veel bewerkte en eenzijdige voeding te eten) kan dus een negatieve invloed hebben op het immuunsysteem. Wetenschappers zijn het erover eens dat blootstelling aan een hoge diversiteit van micro-organismen vroeg in het leven belangrijk is om een overactief immuunsysteem te voorkomen. De bodem speelt daarbij een grote rol. Een peuter die in een natuurlijke omgeving opgroeit en buiten speelt, krijgt flinke hoeveelheden grond per dag binnen; dit levert een belangrijke bijdrage aan het opbouwen van het immuunsysteem.
 
Nieuwe biologische onderzoekstechnieken zorgen voor doorbraken op dit gebied. MWAS-onderzoeken (Metagenome-Wide Association), die de relatie tussen het menselijk microbioom en complexe ziektes (zoals Diabetes 2 of reumatische artritis) in kaart proberen te brengen, laten zien dat het verlies van biodiversiteit in de darmen samenhangt met het ontwikkelen van chronische ziekten. "Nomics" technieken zoals genomics zorgen ervoor dat het steeds makkelijker wordt om het verband tussen bodembiodiversiteit, plantgezondheid, voedselkwaliteit en menselijke gezondheid te ontrafelen.
 
Logisch vanuit evolutionair oogpunt
Er zijn ook evolutionaire argumenten voor het belang van biodivers microbioom op voedsel en in onze leefomgeving. De mens is geëvolueerd om samen te leven met een grote diversiteit aan organismen in onze woonomgeving en in ons lichaam. "En evolutie werkt zo dat het van onvermijdelijke leefomstandigheden op den duur noodzakelijk leefomstandigheden maakt," zegt Marco van Es. De westerse leefstijl heeft een slechte invloed op het microbioom in het lichaam. Volkeren die leven als jagers en verzamelaars (bijvoorbeeld de Hadza's in Tanzania) blijken de allerhoogste biodiversiteit in hun darmen te hebben, vervolgens komen volkeren die traditionele landbouw bedrijven, en mensen die in westerse verstedelijkte samenlevingen wonen bungelen onderaan. In de "blue zones", gebieden op aarde waar mensen gemiddeld erg oud worden, blijken mensen veel verse, lokale en zelf geteelde producten te eten - dus meer biodiversiteit.
 
Biologische voeding en gezondheid
Dit alles vormt een nieuw argument voor de potentiële gezondheidsbevorderende invloed van biologische voeding. Hoewel er geen wetenschappelijke consensus is over de gezondheid van biologische voeding, zijn er wel aanwijzingen. Ten eerste bevatte biologische voedingsmiddelen minder bestrijdingsmiddelen, en het is bekend dat pesticiden zorgen voor o.a. verstoring van de hormoonhuishouding. In de urine van mensen die een biologisch dieet volgen, worden aanzienlijk minder bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Ten tweede bevatten biologische voedingsmiddelen vaak meer nutriënten zoals antioxidanten. Nu geeft het Oostenrijkse onderzoek een nieuw argument: op biologische voeding is de diversiteit van het microbioom groter. Overigens liet in 2012 een onderzoek van Stanford University al zien dat er ook minder multiresistente (schadelijke) bacteriën op biologische voeding zitten.
 
Lees hier meer

Bron: Goedemorgen